Odmowa wydania opinii zabezpieczającej dla fundacji rodzinnej

Na stronach KAS 5 maja 2025 r. opublikowano informację o odmowie wydania opinii zabezpieczającej w sprawie z 17 kwietnia 2025 r. (sygn. DKP1.8082.6.2024), dotyczącej strukturyzacji działań z wykorzystaniem fundacji rodzinnej. Sprawa ta wzbudziła duże zainteresowanie wśród podatników planujących reorganizacje majątkowe z udziałem tego instrumentu, który od momentu wprowadzenia budzi nadzieje na korzystne planowanie sukcesyjne – ale również podejrzenia o możliwe nadużycia w sferze optymalizacji podatkowej.

Wnioskodawcy wystąpili o opinię zabezpieczającą dla planowanego zestawu czynności z udziałem fundacji rodzinnej, wskazując, że ich działania nie mają charakteru unikania opodatkowania. Szef Krajowej Administracji Skarbowej nie podzielił jednak tego stanowiska. W jego ocenie, konsekwencje podatkowe analizowanych czynności prowadziły do powstania korzyści podatkowych, polegających na niepowstaniu zobowiązania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), a także podatku od spadków i darowizn (PSD).

Kluczowym elementem stanowiska Szefa KAS było stwierdzenie, że uzyskanie tych korzyści stanowiło główny lub jeden z głównych motywów działań wnioskodawców. Organ podkreślił przy tym, że sposób działania nosił cechy sztuczności – co oznacza, że struktura nie wynikała z realnych potrzeb ekonomicznych czy biznesowych, lecz została ukształtowana wyłącznie pod kątem osiągnięcia efektów podatkowych. W takiej sytuacji, zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej dotyczącymi klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, wydanie opinii zabezpieczającej jest niedopuszczalne.

W ocenie organu, analizowana fundacja rodzinna została wykorzystana instrumentalnie – jako narzędzie do przeprowadzenia transakcji sprzedaży udziałów lub akcji w sposób pozwalający na uniknięcie opodatkowania. Zdaniem Szefa KAS, tego rodzaju działania pozostają w sprzeczności z celem i zakresem działania fundacji rodzinnej, który – zgodnie z ustawą – powinien koncentrować się na zarządzaniu majątkiem i zabezpieczeniu interesów rodziny, a nie na służeniu jako wehikuł podatkowy.

Ostatecznie, biorąc pod uwagę sztuczny charakter czynności, dominujący cel podatkowy i sprzeczność osiągniętych korzyści z przepisami ustaw podatkowych, Szef KAS odmówił wydania opinii zabezpieczającej. Sprawa ta stanowi kolejne ostrzeżenie dla podatników, że fundacja rodzinna – choć użyteczna w legalnym planowaniu majątkowym – nie może być wykorzystywana instrumentalnie do obchodzenia przepisów podatkowych.