Skarbówka przygląda się zmianom etatu na samozatrudnienie – sprawdź czy dotyczy Cię ten problem

12 czerwca 2024 r. Szefa Krajowej Administracji Skarbowej wydał odmowę wydania opinii zabezpieczającej (nr DKP3.8082.10.2023; opublikowana 28 czerwca 2024 r.) dotyczącej samozatrudnienia.

Z wnioskiem o wydanie takiej opinii zwróciła się spółka akcyjna, która zamierza założyć spółkę zależną, w której będzie posiadać 100 proc. udziałów. Następnie planowane jest, aby zamienić umowy o pracę podpisane przez pracowników ze spółką matką na umowy o świadczenie usług zawierane już ze spółką zależną w ramach działalności gospodarczych.

Taki wniosek spotkał się ze zdecydowaną reakcją Szefa KAS, który odmówił wydania opinii, podkreślając że celem podatnika w tym przypadku jest unikanie opodatkowania. 

Szef KAS uznał, że takie działanie może prowadzić do powstania korzyści podatkowej sprzecznej z intencją ustawodawcy. Spółka nie miałaby obowiązku pobrania podatku jako płatnik, a pracownicy zyskaliby możliwość opodatkowania dochodów stawką podatku liniowego (19 proc.) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (od 2 do 17 proc. przychodów), zamiast dotychczasowego opodatkowania według skali (12 i 32 proc).

Zdaniem organu podatkowego, działalność podatnika tylko formalnie stanowiłaby pozarolniczą działalność gospodarczą, jednak w gruncie rzeczy pozostawałaby nadal nieformalnym stosunkiem pracy.

Organy podatkowe mają instrumenty, żeby weryfikować samozatrudnienie.

Niniejszą odmową wydania opinii zabezpieczającej fiskus po raz kolejny zaznacza, że ma prawo kwestionować przejścia pracowników z umowy o pracę na współpracę B2B. 

Formalnie odmowa odnosi do sytuacji zmiany umów o pracę na umowy B2B. W praktyce jednak powyższa odmowa może też być zapowiedzią szerszego weryfikowania zawieranych umów samozatrudnienia po kątem oceny czy nie wypełniają one warunków wykonywania pracy. 

Fiskus w poprzednich latach wielokrotnie podejmował próby wprowadzenia bardziej sformalizowanego testu przedsiębiorcy, jednak powyższa odmowa wydania opinii zabezpieczającej pokazuje, że również teraz organy podatkowe mają instrumenty do takiej weryfikacji i mogą oceniać, czy osoba prowadząca działalność gospodarczą jest prawdziwym przedsiębiorcą. Jeśli fiskus uzna, że podatnik pozostaje dalej faktycznym pracownikiem danej firmy, wówczas zakwestionuje jego rozliczenia jako przedsiębiorcy.

Przy tym takie kwestionowanie rozliczeń może też bezpośrednio dotykać również podmiotu, który zatrudnia takiego przedsiębiorcę. Niezależnie od zarzutów zakresie braku odprowadzania składek ZUS od umowy o pracę czy niepobierania składek PIT jako płatnik ryzyka te mogą obejmować również kwestionowanie ujęcia w kosztach wynagrodzenia płaconego takiej osobie oraz prawa do odliczenia VAT z faktur wystawianych przez tego przedsiębiorcę.  

Czy jest to zapowiedź bardziej fiskalnego podejścia?

Odmowa wydania opinii może być zwiastunem, że organy podatkowe baczniej będą przyglądać się umowom B2B w formie samozatrudnienia, weryfikując, czy sposób działania podmiotów nie był sztuczny, a dana osoba nie pozostaje nieformalnym pracownikiem. Jest to sygnał dla osób, które współpracują na zasadach B2B ze swoimi byłymi pracodawcami, że w przypadku kontroli kwestia formy zatrudnienia może być wnikliwie weryfikowana przez skarbówkę.

Zaznaczyć przy tym należy, że nie jest to pierwsze tego rodzaju stanowisko Szefa KAS w tym zakresie. Podobna odmowa wydania opinii zabezpieczającej pojawiła się m.in. 30 października 2023 (data wydania 18 sierpnia 2023) o którą wystąpił menedżer (członek zarządu) zatrudniony na umowę o pracę w spółce, ale chcący przejść na samozatrudnienie, czyli świadczyć usługi dla spółki w formie działalności gospodarczej. W tym zakresie Szef KAS analogicznie uznał że takie działanie może zostać uznane za optymalizację podatkową i unikanie opodatkowania.

Obecnej odmowy wydania opinii Szefa KAS nie postrzegamy zatem jako działania, nakierowanego na całkowite wyeliminowanie umów na samozatrudnienie z obrotu (taki krok wymagałby bardziej zdecydowanych działań legislacyjnych), ale kroku, który może zapowiadać bardziej zdecydowane działania w przypadkach skrajnych i bardziej ewidentnych. 

Co powinieneś w tej sytuacji zrobić?

W kontekście odmowy Szefa KAS rekomendowane jest podjęcie działań zmierzających do oceny na ile powyższe ryzyka mogą dotyczyć Twojej Spółki.

W ramach naszej współpracy możemy:

• przeprowadzić audyt zawieranych lub zmienianych umów
• ocenić charakteru działalności współpracowników (test przedsiębiorczości),
• ocenić i oszacować ryzyka podatkowe z tym związane oraz przedstawić dalsze możliwe ścieżki postępowania.