Wydatki na szkolenia osób współpracujących - PIT i CIT

NSA wypowiedział się w dwóch sprawach dotyczących relacji firm z osobami współpracującymi w modelu B2B. Jedna dotyczyła obowiązków podatkowych w PIT, a druga – możliwości ujęcia wydatków szkoleniowych w kosztach CIT.

PIT; Czy firma musi rozliczać podatek dochodowy za bezpłatne szkolenia oferowane współpracującym przedsiębiorcom?
Wyrok NSA z 11 czerwca 2025 r., sygn. II FSK 1202/22

Osoby świadczące usługi w ramach własnej działalności gospodarczej powinny samodzielnie rozpoznać przychód z tytułu nieodpłatnych szkoleń, które otrzymują od firmy – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Sprawa dotyczyła przedsiębiorstwa z branży IT, które zapewniało współpracującym kontrahentom (prowadzącym działalność gospodarczą w ramach modelu B2B) darmowe szkolenia niezbędne do realizacji zleconych projektów. Firma chciała potwierdzenia, że wartość tych szkoleń nie stanowi dla ich uczestników przychodu podatkowego i nie rodzi dla niej obowiązków płatnika, takich jak wystawienie PIT-11.

Argumentowała, że szkolenia są ściśle związane z pracą na jej rzecz i nie dają uczestnikom korzyści możliwych do wykorzystania poza współpracą.

Organy podatkowe: korzyść jest realna
Dyrektor KIS zajął odmienne stanowisko. Wskazał, że nieodpłatne uczestnictwo w szkoleniach należy traktować jako przysporzenie majątkowe, ponieważ w przeciwnym wypadku współpracownicy musieliby ponieść ich koszt samodzielnie. Tym samym, nawet jeśli szkolenie ma charakter służbowy, to stanowi ono dochód z działalności – i to po stronie kontrahenta, nie spółki.

Ponieważ uczestnicy to niezależni przedsiębiorcy, obowiązek rozliczenia przychodu spoczywa wyłącznie na nich. Firma nie pełni tu funkcji płatnika PIT.

WSA: uchylenie z powodów formalnych, NSA: merytorycznie spółka nie ma racji
Choć Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił interpretację organu, zrobił to jedynie ze względu na niewystarczające uzasadnienie decyzji – brak dogłębnego odniesienia się do stanowiska spółki.

Natomiast NSA nie podzielił argumentów skarżącej. Sąd uznał, że osoby współpracujące z firmą w formule B2B, które otrzymują od niej szkolenia bez opłat, powinny uznać je za własny przychód z działalności gospodarczej.

Jak wskazał sędzia Maciej Jaśniewicz, skoro kontrahenci są przedsiębiorcami, nie można uznać, że uzyskane przez nich świadczenia należą do „innych źródeł” wymienionych w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Ten przepis wprost wyklucza zastosowanie wobec osób prowadzących działalność gospodarczą. W konsekwencji sąd uchylił wyrok WSA i utrzymał interpretację fiskusa w mocy.

CIT: Czy firma może zaliczyć wydatki na szkolenia kontrahentów B2B do kosztów uzyskania przychodów? Wyrok NSA z 11 czerwca 2025 r., sygn. II FSK 1203/22

Drugi z wyroków odnosił się do możliwości rozpoznania jako kosztu podatkowego wydatków, jakie firma ponosi na szkolenia dla współpracowników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.

NSA uznał, że tego typu nakłady nie mogą być kosztem uzyskania przychodu po stronie firmy zlecającej usługę. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, wydatek musi służyć generowaniu przychodów lub ich zabezpieczeniu po stronie podmiotu, który go ponosi.

Tymczasem szkolenia organizowane dla kontrahentów działających niezależnie, jako odrębne podmioty gospodarcze, przyczyniają się do ich przychodu, a nie do bezpośredniego przychodu spółki.

NSA podkreślił, że koszty te – o ile spełnione zostaną inne warunki – mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów, ale wyłącznie w rozliczeniach tych niezależnych przedsiębiorców. Spółka natomiast nie ma podstaw, by wykazywać je jako własne koszty podatkowe.