Partner
Pożyczki wewnątrzgrupowe - ważne wyroki
Czas czytania: 3 min.
Autor
Ważne wnioski płyną z dwóch orzeczeń sądów administracyjnych, tj. wyroku NSA z 26 września 2023 r., sygn. akt II FSK 2466/20 i WSA w Bydgoszczy z 28 marca 2023 r., sygn. akt I SA/Bd 71/23.
Sądy potwierdzają, że znaczenie ma analiza wszystkich warunków dotyczących transakcji, a nie tylko samego oprocentowania. Oprocentowanie bez analizy szerszego kontekstu jest bowiem zawieszone w próżni. Żadna instytucja finansowa nie uzależnia udzielenia np. kredytu czy gwarancji wyłącznie od zapłaconej ceny za pieniądz. Ważny jest również cel pozyskania finansowania, okres finansowania, udzielone zabezpieczenia, okres faktycznej spłaty zadłużenia i ogólna zdolność podmiotu do obsługi danego długu. Dlatego zawarcie transakcji otrzymania finansowania dłużnego przez nowo utworzoną spółkę, bez majątku i pracowników praktycznie nie jest możliwe, na udzielenie finansowania nie zdecydowałyby się instytucje finansowe na rynku.
Sądy skrytykowały też zapisy umowne o bezterminowych pożyczkach i przesuwaniu terminu spłaty rat czy całej pożyczki. Racjonalnie gospodarujący środkami podmiot nie udzieli finansowania bez określenia harmonogramu spłat i zabezpieczenia zwrotu tych środków. Nie jest praktyką rynkową zawieranie “bezterminowych” umów pożyczek oraz “bezterminowe” przesuwanie spłaty pożyczek.
Sąd bydgoski w przypadku umowy pożyczki udzielonej podmiotowi bez faktycznej zdolności kredytowej zgodził się z powołaniem się przez organ na §1.65 i §1.66 Wytycznych OECD ws. cen transferowych dotyczących recharakteryzacji transakcji. Recharakteryzacja pozwala na zmianę nazwy i istoty zawartej przez strony transakcji w oparciu o faktycznie obserwowane okoliczności danego zdarzenia. Pożyczka w oparciu o te przepisy może zostać uznana za zasilenie podmiotu w kapitał. Skutki podatkowe w tej sytuacji są wyciągane z danego zdarzenia tak, jakby doszło do wpłaty kapitału, a zatem możliwe jest pominięcie w kosztach podatkowych jakichkolwiek uiszczanych odsetek jako kosztów podatkowych.
W szczególności – co jest daleko idącą tezą – sąd uznał, że w stanie prawnym przed 2019 r. również możliwe jest stosowanie przepisów o recharakteryzacji. Przepisy o dopuszczalności recharakteryzacji w ustawie pojawiły się z początkiem 2019 r. , a jako że wówczas była to instytucja nowa na gruncie przepisów o cenach transferowych, większość składów sędziowskich uznaje, że nie stosujemy tej koncepcji do zdarzeń sprzed 2019 r. W tym aspekcie zatem sąd w wyroku bydgoskim zajął stanowisko rzadko spotykane w orzecznictwie.
